Χρυσοβήρυλλος

Η χρυσοβήρυλλος είναι ορυκτό οξείδιο του αργιλίου και του βηρυλλίου. Το όνομα της Χρυσοβήρυλλου προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις χρυσός και βήρυλλος (το συστατικό της) εξαιτίας του χρυσοκίτρινο χρώμα της. Το ορυκτό χρυσοβήρυλλος συναντάνται κυρίως σε πράσινους, κιτρινοπράσινους και καφέ κρυστάλλους.

Δυο ποικιλίες χρυσοβήρυλλου ιδιαίτερο ενδιαφέορν και έχουν εξέχουσα θέση στον τομέα της αργυροχρυσοχοϊας λόγω των οπτικών ιδιοτήτων που παρουσιάζουν. Αυτές είναι ο Αλεξανδρίτης και το Μάτι της Γάτας που είναι μεγάλης αξίας πολύτιμων λίθων.

Χρυσαφικά και κοσμήματα στην Αθήνα

Ο Αλεξανδρίτης στο φως της ημέρας έχει πράσινο χρώμα ενώ κάτω από τεχνητο φως γίνεται βιολέ κόκκινο. Το Μάτι της Γάτας έχει μελί πράσινο ή καφέ κίτρινο. Όταν κόβεται παρουσιάζει στην καμπυλωτή επιφάνεια μια κινούμενη ακτίνα φωτός.

Είναι χαρακτηριστικό ορυκτό ορισμένων γρανιτικών πηγματιτών, ενώ απαντάται σε μαρμαρυγιακούς σχιστολίθους στις ζώνες μεταμόρφωσης υπερβασικών πετρωμάτων.

Ορυκτά με τα οποία σχετίζεται, όταν απαντά σε γρανιτικούς πηγματίτες είναι ο χαλαζίας, ο μοσχοβίτης, ο αλβίτης, η βήρυλλος (με την οποία δεν πρέπει να συγχέεται λόγω ονόματος), ο τουρμαλίνης, ο κυανίτης, ο σταυρόλιθος. Στις άλλες περιπτώσεις σχετίζεται με απατίτη, φθορίτη, τουρμαλίνη, γρανάτες και αστρίους.

Η χρυσοβήρυλλος απαντά σε πολλές περιοχές του κόσμου. Αξιομνημόνευτες εμφανίσεις, λόγω μεγέθους και σχήματος κρυστάλλων είναι στη Βραζιλία – ιδιαίτερα στις περιοχές Tancredo, Itaguacu και Colatina του Espírito Santo, στη Minas Gerais και στην Bahia – στα Ουράλια όρη, στη Μαδαγασκάρη, τη Σρι Λάνκα και τη Μπούρμα. Δεν απαντά στην Ελλάδα.

Συνθετικές χρυσοβύρηλλοι υπάρχουν στο εμπόριο αλλά ως απομίμηση του Αλεξανδρίτη χρυσιμοποιείται συνθετικό κορούνδιο ή σπινέλιος με πλήρη αλλαγή χρώματος κάτω από το τεχνητό φως. Η μόνη πέτρα παρόμοια με το μάτι της γάτας είναι η ποικιλία Μάτι της Γατας του Χαλαζία. Ωστόσο όταν έρθει σε επαφή με βρωμοφόρμιο εκείνο θα επιπλέυσει ενώ το αυθεντικό θα βουλιάξει.

Οι διαφανείς κίτρινοι χρυσοβύρηλλοι δεν μπορούν να απομιμηθούν εύκολα.